Το τρίτο Στεφάνι
Ένα σεμινάριο
Απρίλιος-Ιούλιος 2023
Ακαδημία Καλών
Τεχνών Mainz
Το πρότζεκτ βασίζεται σε μια συνεργασία με την ομάδα εργασίας Mortal Astronauts. Ως απάντηση στην κληρονομιά του έργου του Κωστή Τάκτση Το τρίτο Στεφάνι (1962), οι φοιτητές θα εργαστούν πάνω σε ένα συλλογικό fanzine. Η έκδοση βρίσκεται σε διάλογο με την αντίληψη του Τάκτση για το πέρασμα στο πλαίσιο μιας ελληνικής μεσοαστικής οικογένειας.
Το τρίτο Στεφάνι είναι ένα μυθιστόρημα του Κώστα Τάκτση. Ο Τακτσής έγραψε το κείμενο κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεών του εκτός Ελλάδας στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το πρότεινε σε τρεις εκδοτικούς οίκους, αλλά το απέρριψαν. Τελικά εκδόθηκε το 1962 με έξοδα του συγγραφέα, αλλά δεν σημείωσε επιτυχία εκείνη την εποχή. Επανακυκλοφόρησε το 1970 από τις εκδόσεις Ερμής στην Αθήνα, γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία και καθιέρωσε τον Τάκτση ανάμεσα στους πιο γνωστούς πεζογράφους της γενιάς του. Το 1995-1996 μεταφέρθηκε σε τηλεοπτική σειρά.
Η πλοκή του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται κυρίως κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου και της Κατοχής. Πρωταγωνίστριες και αφηγήτριες είναι δύο γυναίκες, η Νίνα και η φίλη της Εκάβη, που ζουν αυτές τις περιόδους και περιγράφουν πιστά το κλίμα της εποχής μέσα από τις προσωπικές τους ιστορίες. Η Νίνα παντρεύτηκε τρεις φορές - εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου. Σε όλο το κείμενο ο Τακτσής διαμεσολαβεί την γλώσσα του με εκλεκτικό τρόπο. Κάποιες φορές είναι εμφανής και σοβαρός, άλλες φορές είναι αριστοτεχνικά κρυμμένος, τουλάχιστον για το ανεκπαίδευτο κανονικό μάτι που αναμφίβολα θα χάσει τις νύξεις του. Οι μανιερισμοί, οι λέξεις, οι αναφορές, οι εικόνες, οι χειρονομίες, είναι προσιτές σε κάποιους ανθρώπους, κρυμμένες σε άλλους. Ο συγγραφέας βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του από την αδελφή του. Η υπόθεση δεν εξιχνιάστηκε ποτέ. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το τι θα μπορούσε να έχει συμβεί. Ο Τάκτσης ήταν ένας δυναμικός ακτιβιστής υπέρ της εκπροσώπησης των queer και των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων όσο ζούσε.
Η συμβολή του και η σωστή ιστορική πλαισίωσή του είναι ελαττωματική και ανολοκλήρωτη στη σύγχρονη Ελλάδα, είτε με ένα εντυπωσιοθηρικό ενδιαφέρον για τον πρόωρο θάνατό του, είτε με ένα κραυγαλέο ξέπλυμα κάθε νύξης από το έργο του μπροστά σε μια απολυταρχική ιστορία της ελληνικότητας: θεωρητικοποιείται ως εξέχων πεζογράφος, όμως οι προσωπικές εκφράσεις του, που είναι δεμένες με το έργο του, παραλείπονται.
Βιβλιογραφία (επιλογή)
Κείμενα
Ursula K. Le Guin
The Carrier Bag Theory of Fiction. London: Ignota, 2019.
Gayatri Chakravorty Spivak
“Can the Subaltern Speak?” In Can the Subaltern Speak?: Reflections on the History of an Idea edited by Rosalind C. Morris, pp. 21-78. New York: Columbia University Press, 2010.
Paul Preciado
Can the Monster Speak? Report to an Academy of Psychoanalyst. Cambridge MA: MIT Press, 2021.
Dean Spade
Mutual Aid. London: Verso, 2020.
Elsa Dorlin
Self-Defense: A Philosophy of Violence. London: Verso, 2022.
Carla Lonzi
Self-Portrait. London: Divided Publishing, 2021.
Ταινίες
Tangerine L.A. (2015)
by Sean Baker
Pastoral Drama (2018)
by Jamie Crewe
(Credits: all images used are for educational purposes only)
πίσω